Tuệ Mỹ - Bình bài thơ Đi tới mùa thu của Phan Thanh Bình

Tuệ Mỹ

Giáo viên Văn cấp Trung học cơ sở 

đã nghỉ hưu. Hiện ở Tuy Phước - Bình Định.

TM - Thơ làm cho cuộc sống ngày càng tốt đẹp. Mà cuộc sống có tốt đẹp thì con ngựời mới hạnh phúc. Hai câu cuối bài thơ nghe như một lời cam kết giao cảm giữa Thơ với Đời. 

Đi tới mùa thu

Hiểu nỗi buồn của em nên anh không gặng hỏi
anh muốn mang mùa thu về trên vai em.
em đừng khóc vì ai nữa nhé
chỉ khóc vì anh và những lúc có anh thôi

anh đến bên em, quá khứ đã xa rồi
đừng nhắc lại những gì không trọn vẹn
dẫu có tiếc cũng chỉ là để tiếc
trong cuộc đời, ta có những lần đi.

Hãy cùng anh làm một chuyến đi dài
nơi xa nhất mà em chưa đến được
mở cánh cửa sớm mai là mỗi ngày mỗi khác
mỗi ngày em thêm có một lần anh

anh sẽ lắng nghe em từng tiếng thở
từng nhịp rung trên vai áo em gầy
ta phải đến được nơi ta cùng đến
em có mùa thu, anh có em.
2015
Phan Thanh Bình

LỜI BÌNH CỦA TUỆ MỸ

Nếu cái đích đến của Em là mùa thu thì cái đích của Anh là Em. Mà muốn có được Em thì Anh phải tìm hiểu Em. Khi đã "hiểu nỗi buồn của em", thì "anh không gặng hỏi" nữa mà chỉ dặn "em đừng khóc vì ai nữa nhé/chỉ khóc vì anh và những lúc có anh thôi". Nói như thế là Anh đã khẳng định quyền sở hữu Em và Em là đối tượng duy nhất mà Anh hướng tới. Rồi Anh lại mời Em "Hãy cùng anh làm một chuyến đi dài/Nơi xa nhất mà em chưa đến được". Đó là nơi mà mỗi ngày "mở cánh cửa sớm mai là mỗi ngày mỗi khác/mỗi ngày em thêm có một lần anh". Hóa ra Anh chính là mùa thu mà Anh hứa mang về cho Em. Vậy là cứ theo Anh "làm một chuyến đi dài" là Em đã "đi tới muà thu" rồi. 

Sao không đi tới mùa nào khác mà là "đi tới mùa thu"? Chẳng phải mùa thu là mùa của thi nhân? Đi tới muà thu là đi đến với thi nhân, là đi đến với Thơ. Vậy là bài thơ không dừng lại nói về tình yêu đôi lứa mà sâu xa hơn là nói lên mối quan hệ giữa Thơ và Cuộc sống. "Em có mùa thu" nghĩa là cuộc sống có Thơ, cuộc sống không thể thiếu Thơ. Vì Thơ biết "lắng nghe" "từng tiếng thở", "từng nhịp rung" của Em - Cuộc sống. Vì "Cảm động con người trước hết không gì bằng thơ" (Bạch Cư Dị), "Khi nốt nhạc (tiếng thơ) cất lên thì thế giới này hiền hơn một chút" (...). Ngược lại "anh có em" nghĩa là nhà thơ luôn bám rễ cuộc sống mà sáng tác. Hiện thực cuộc sống chính là nguồn phù sa màu mỡ bồi đắp tâm hồn thi nhân. 

Cuộc sống và Thơ là hai thế giới khác nhau nhưng có cùng một đích đến "Ta phải đến được nơi ta cùng đến". "Nơi ta cùng đến" phải chăng là Con Người?. Đúng thế, Thơ làm cho cuộc sống ngày càng tốt đẹp. Mà cuộc sống có tốt đẹp thì con ngựời mới hạnh phúc. Hai câu cuối bài thơ nghe như một lời cam kết giao cảm giữa Thơ với Đời. 

Từ tên bài thơ cho đến những hình ảnh trong bài thơ đều mang ý nghĩa biểu trưng. Chính vì thế mà Đi tới mùa thu đã thể hiện nhiều tầng nghĩa sâu sắc. 

10/07/2015 

Tuệ Mỹ